Op vakantie? neem je eigen desem mee

Ik ga op reis en ik neem mee…….mijn desem natuurlijk! Alhoewel… hoe moet dat eigenlijk onderweg? En als ik mijn desem thuis laat, leeft ie dan nog als ik thuis kom? Hier wat handige vakantietips en instructies voor als je weer thuis bent.

Desem meenemen

gedroogde desemstarter 

Als je net als ik, lang gedaan hebt over het maken van een actief desem, dan ben je daar zuinig op. En als je dan ook je baklust meeneemt op vakantie en zelf je eigen broodje wilt bakken op de camping, dan neem je zeker je eigen desempje mee. Hoe leuk is het om bij een molen in Toscane meel uit de streek te kopen en in de keuken van je agriturismo een geurig Toscaans zuurdesembrood te bakken? Ik krijg er al helemaal zin in.

Wanneer je met de auto gaat dan kun je heel gemakkelijk je desem gekoeld meenemen in een koelbox met icepacks erin. Een mede-cursiste is zo met haar desem (en man geloof ik 😉 in 3 dagen naar zuid Portugal afgereisd. Aldaar aangekomen kon ze gelijk een tentje opzetten en aan de bak. In de kofferbak van je auto kun je natuurlijk ook heel veel eigen bakspulletjes en meelsoorten meenemen. Over wat verder allemaal nog handig is om mee te nemen, daar kom ik verderop nog even op terug.

Wanneer je met het vliegtuig gaat, zul je andere voorbereidingen moeten treffen. Ik maak voor de zekerheid een 50% hydratatie desem. Dat is lekker stevig en minder nat. Dat drogere stijvere desem maak ik minimaal een dag voor vertrek. Pak 40 gram desem met 100% hydratatie en voed deze met 40 gram roggemeel en 10 gram water. Laat 6 uur op het aanrecht staan om in volume te verdubbelen.

Zorg dat je een klein potje met deksel hebt tegen luchtdrukverschil kan. Anders zit je hele koffer of handbagage onder de desem,  lekker sticky en eenmaal opgedroogd heel erg hard. Doe je actieve desem in een potje met deksel en tape deze rondom dicht met ducktape. Doe het dichtgetapete potje in een zip-lock zakje (ik gebruik die van IKEA) en leg deze vervolgens in de koelkast van maximaal 7C. Niet vergeten om het zakje met potje voordat je weggaat bij je te steken 🙂 Of je dit pakketje nu in je koffer of in je handbagage meeneemt, de 90 gram is binnen de norm voor handbagage en is ook genoeg om op lokatie mee te kunnen bakken.

gedroogd zuurdesem

Een andere optie om mee te nemen op vakantie is gedroogd desem. Dat kan je heel makkelijk zelf maken. Begin dan een paar dagen voor vertrek met het drogen van je 100% hydratatie desem. Pak 2 vellen bakpapier en leg deze op elkaar op een bakplaat. Smeer op de bovenste heel dun met een siliconen spatel je desem uit over het gehele vel. Hoe dunner hoe beter droogt het. Het onderste vel bakpapier is bedoeld om ‘doorlekken’ tegen te gaan… Leg de bakplaat in een lege oven en zet het lampje aan. Op kamertemperatuur zal je desem in een aantal dagen drogen. Duurt je dit te lang, zet dan de oven op 30 graden met eventueel een pollepel tussen de deur. Pas op voor te hoge temperaturen, dan gaat je desem dood 🙁 Het desem kun je verbrokkelen en in een potje met zo’n vochtvreetzakje (zit bij nori-vellen) bewaren. Je kan ook het gedroogde desem in een IKEA zakje meenemen op vakantie. Neem tevens een leeg bakje met deksel mee, om straks op vakantie je desem in te kunnen activeren. Op plaats van bestemming voeg je bijvoorbeeld ’s avonds 30 gram water en 30 gram meel toe. En de volgende ochtend doe je hetzelfde. Blijf voeden tot het desem binnen 6-8 uur in volume verdubbeld.

Desem thuis laten

Je neemt al dan niet desem mee op vakantie. Het is sowieso handig om ook een deel thuis te laten. Dan kun je op vakantie als je dat wilt al je desem daar opmaken en als je thuis komt dan activeer je je thuisgebleven desem.

In de ideale wereld heeft desem eens per 4 dagen eten nodig. Misschien heb je een lieve buurvrouw die dat voor je wil doen. Zo niet dan niet getreurd. Er zijn wat alternatieven te bedenken. Hier wat tips:

1. Maak de dag voor vertrek een stijver desem, een moederdeeg. Maak bijvoorbeeld een 50% gehydrateerd desem (zie hierboven), laat deze 6-8 uur lekker eten op kamertemperatuur. Zet het potje met gesloten deksel in je koelkast op de laagste temperatuur, bijvoorbeeld 5C. Hoe koeler, hoe inactiever je desem is en hoe minder vaak ie voeding nodig heeft.

2. Bewaar je actieve desem na 6-8 uur in een zo klein mogelijk bakje, dus lekker vol. Hoe minder zuurstof er in zit, hoe minder gisten zich kunnen ontwikkelen. Zonder zuurstof zullen de gisten namelijk geen gist ontwikkelen maar alleen CO2 en alcohol maken, en dat is nou net wat je wilt. Vacumeren in voedselveilig plastic zakje kan ook of een speciaal bakje (was in 2016 actie bij AH) vacumeren door zuurstof eruit te zuigen met zo’n vacumeerpompje.

3. Bewaar weinig desem, meer desem heeft ook meer honger… 30 gram is voldoende om straks weer mee op te starten.

4. Vries je desem in. Kies voor een bakje waarin je het straks kunt laten ontdooien en waarin je ook kunt voeden.

Na thuiskomst geldt voor alle bewaarmethoden;
– eerst op kamer temperatuur laten komen
– eventueel hooch (dat bruinige spul wat erop drijft, je desem heeft honger) er doorheen roeren
– net zo lang 2x per dag voeren op kamertemperatuur tot het in 6-8 uur verdubbeld is.

5. Droog je desem op een bakpapier en bewaar in een weckpot met een vochtvreetzakje: zie voor de droog methode en activerings beschrijving hierboven bij het kopje desem meenemen. Je desem blijft zo jaren houdbaar. Ook leuk om op te sturen als kadootje naar een ver familielid 😉

Wat neem je verder nog aan handigheid mee?

Het ligt er natuurlijk aan waar je naartoe gaat en hoe je met je bagage zit. Maar ga je met de auto of het vliegtuig dan zou ik zeker het volgende meenemen:
* je actieve of gedroogde desem, koel en in een goed afgesloten bakje of zakje
* een extra bakje om desem in te activeren
* meel voor eerste baksessie en voor het eerste voeden van je desem
* deegsteker
* precisie weegschaal (voor het afwegen van het zout)
* siliconen spatel
* een doorzichtige afgesloten bak om je deeg in te rijzen

Optioneel meenemen als je genoeg ruimte hebt:

* rijsdoek of theedoek
* pizzasnijder
* keukenmesje
* schaar
* kwastje
* garde
* theelepeltje
* rijsmandje met haarnetje
* een dutch oven : vuurvaste braadpan met deksel
* maatbeker

Wat gebruik je op lokatie?

Het ligt er natuurlijk aan wat je gaat doen. Als je gaat kamperen dan kun je op een bbq ook een brood maken. Of een foccacia gaat ook prima. Bak op een pizzasteen of in een dutch-oven. Er zijn ook wonderpannen verkrijgbaar. Meer weten over broodbakken op de camping? Klik dan hier.

Als je in een huis of appartement verblijft kun je wellicht gebruik maken van een oven. Kijk even goed wat voor soort oven het is. Een elektrische oven heeft andere warmte dan een gasoven met oven en onderwarmte. Met een beetje geluk zijn er broodbakblikken in huis. Zo niet dan kun je op de bakplaat ook een mooi artisan brood bakken. Gebruik schalen en theedoeken om je deeg in te laten rijzen. Bebloem ze goed vantevoren met glutenvrij meel (rijstmeel bijvoorbeeld) om kleven te voorkomen.

Misschien een inkopper, maar let op het water dat je gaat gebruiken op je deeg. In veel landen is het water gechloreerd. Geen probleem, want chloor is een gas dat verdampt gewoon. Soms zie je waterkannen met een carbon filter erin of zijn is er een kraantje met gefilterd water. Prima water om te drinken, maar funest voor je desemstarter. Daar zit geen leven meer in. Ik heb het zelf ervaren, je starter gaat er dood van. Als je het kraanwater helemaal niet vertrouwt gebruik dan flessen mineraalwater. Dan weet je zeker dat je desemdeeg lekker zal rijzen.

Kijk of je ergens ovenhandschoenen kan vinden. Maak er anders provisorisch 1 van een dubbel geslagen theedoek.

Belangrijkste ingrediënt is natuurlijk het meel of de bloem. Bezoek locale bakkerijen, praat met bakkers en boeren en kijk ook of er molens in de buurt zijn. Verdiep je in de bakkerstaal van het land. Zo leuk om bij een bakker of boer zelf je meel of graan te kopen! En mijn ervaring is dat iedereen in bakkersland zo aardig is!

Tot slot…

Het mooie aan brood bakken dat het elke keer weer anders is. Je resultaat hangt af van de omgevingstemperatuur, de luchtvochtigheid, de hoogte, de warmte van je oven, de maanstand (heb ik horen zeggen) en nog veel meer. Maar het is zo heerlijk om te doen en om je mooie (of mislukte) brood te delen!

Je kan hieronder jouw vakantietips en verhalen doorgeven, fijne vakantie iedereen!

brood bakken op een open vuur, foto Samie Reynaerts

Dit blogartikel bevat affiliate links, wat betekent dat ik een kleine commissie ontvang wanneer jij iets koopt via die desbetreffende link. Het kost jou niets extra’s en mij help je hiermee nog meer mooie recepten en baktips met je te delen.