Het recept van dit meergranen desembrood heb ik van een lid van de groep Broodbakken op Facebook. Zijn naam is Hamit Tozkansever. Het is een slowbrood; ik deed er al met al 2 dagen over om dit brood te bakken, maar je kan het ook in 3 dagen doen. Het is een mooi fris zuur en smakelijk desembrood geworden, puur gemaakt zonder gist. Met dank aan Hamit die dit desemrecept wilde delen.
Voor dit desembrood recept maak je in de avond een voordeeg in de verhouding 1:3:5 (desem:water:tarwebloem). Het maken van een voordeeg geeft meer smaak aan je brood en zorgt ook voor een goede verteerbaarheid. Begin dus op tijd met de voorbereidingen van je deeg. Want dat wordt smullen geblazen.
Ingrediënten meergranen desembrood
Dit recept is goed voor 2 medium formaat broden of 1 lekkere grote. Wil je meer of minder broden maken, halveer, verdubbel of verdrievoudig dan de ingrediënten.
Voordeeg 150 gram
83 gram tarwebloem
50 gram water op kamertemperatuur
17 gram actief rogge zuurdesem of tarwedesem (hydratatie 100%)
Het deeg (71% hydratatie en 1,8% zout)
150 gram voordeeg
350 gram tarwebloem
100 gram tarwemeel
50 gram roggemeel
360 gram water van 35 graden
10,6 gram zout
Bakbenodigdheden:
- Grote kom 3 liter: glas of BPA-vrij plastic
- Digitale weegschaal
- Douchemuts, natte theedoek of huishoudfolie (om je deeg mee af te dekken)
- Rijsmandjes: 2 medium sized (rond 20cm of ovaal 30 cm) of 1 grote (rond 25cm)
- kerntemperatuurmeter (optioneel maar wel super handig)
- Lame of scherp mesje
- Gietijzeren pan of broodbakvorm (optioneel, maar geeft wel beste resultaat voor thuisbakkers)
- Rooster om je brood op af te koelen.
- Broodplank en broodmes
Meergranen desembrood DAG 1
Activeer je desem
Ik gebruik een desemcultuur op basis van 100% biologisch volkoren roggemeel. Een zuurdesem cultuur op basis van roggemeel is makkelijk te onderhouden. Het ruikt heel erg lekker, fris en fruitig. Hoe je zelf een desem maakt lees je in het blog zelf desem maken.
Roer 30 gram desem en 30 gram lauwwarm water in een bakje door elkaar. Voeg er 30 gram roggemeel bij en zet afgedekt weg op kamer temperatuur. Je desem is na 6-8 uur als hij minimaal verdubbeld is klaar voor gebruik.
Het maken van het voordeeg
Neem 17 gram van je actieve desem en meng samen met 50 gram water op kamer temperatuur en 83 gram bloem goed door elkaar in een grote glazen of plastic kom. Roer voorzichtig door met een deegklopper of een vork tot je een homogene massa hebt die eruit ziet als een zeer dik beslag. Dek de kom af met huishoudfolie of een douchemuts en laat het een nacht op kamertemperatuur staan. De rest van de actieve desem bewaar je voor een andere keer.
Meergranen desembrood DAG 2
Gebruik het voordeeg een uur voor tot en met een uur nadat het z´n piek heeft bereikt. De precieze rijstijd is afhankelijk van de temperatuur van de ruimte waar je je voordeeg laat overnachten. Hoe koeler de temperatuur in je keuken is én hoe langer je dit voordeeg laat staan, hoe zuurder het brood zal worden. Je kan daar dus een beetje mee spelen. Maar na circa 8-12 uur na het voeden zal je voordeeg op kamertemperatuur minstens verdubbeld zijn. Hij is klaar voor gebruik en je kan einddeeg gaan maken.
Proef eens een stukje van je desem. Lekker he?
De voorbereidingstijd vanaf dit punt tot het brood de oven in gaat is ongeveer 2,5 uur.
Idealiter zou de temperatuur van het deeg na het kneden circa 26ºC moeten zijn. Je kan de temperatuur van het water dat je toevoegt zo aanpassen dat het totale deeg deze temperatuur bereikt. Als het in je kamer in de zomer heel heet is kan het zijn dat je koud water moet toevoegen. Je kunt de temperatuur van het water en het deeg meten met een voedselthermometer. Als je die niet hebt dan kun je ook warm water uit de kraan gebruiken, dan moet je het op je gevoel doen. Als de temperatuur van je deeg goed is, dan komen de gegeven tijden voor het rijzen het beste overeen en krijg je ook het beste resultaat.
Deeg kneden in een standmixer
Doe de bloem, meel, rogge en 310 gram water (nog geen voordeeg en zout! en hou dus nog wat water achter) in je mengkom. Start je mixer op stand 1 meng het deeg 2 minuten totdat je een grove massa hebt. Laat 20 – 40 minuten afgedekt staan. Dit is het autolyse proces. Door water aan meel en bloem toe te voegen zorgen enzymen in het gemalen graan ervoor dat er al eiwitstrengen (gluten) gebouwd worden.
Voeg vervolgens zout en voordeeg toe en kneed de massa nog 8 minuten op stand 2. Je ziet nu het deeg veranderen in iets dat op brooddeeg lijkt. Doe vervolgens de resterende water er in batches van zo’n 20 gram bij. Niet in één keer, daar wordt je deeg plakkerig en onhandelbaar van. Telkens als het is opgenomen dan voeg je nog een beetje water erbij. Kneed in de mengkom op stand 2 totdat alle vocht is opgenomen. Dat opnemen duurt in totaal een minuut of 3-4.
Trek ter controle een vliesje van je deeg. Het moet elastisch zijn en niet scheuren als je het uitrekt. Scheurt het, dan nog even doorkneden, met de standmixer of met de hand. Tip: als je het deeg van de deeghaak wilt halen, maak dan je handen nat onder de kraan, schud ze uit en je zult zien dat het deeg niet aan je vingers blijft plakken.
1e rijs en vouwen
Haal het deeg uit de mengkom van de standmixer. Leg de deegbal in een licht met zonnebloemolie ingevette kom, 1 x keren zodat alle kanten met een beetje olie bedekt zijn. Dek de kom af met een badmuts of plastic huishoudfolie en laat het deeg ± 30 minuten rusten op een warme plaats.
Voer daarna de eerste zogenaamde ‘stretch & fold’ uit. Dat kan in de kom of anders op een licht ingevet werkblad. Daarbij rek je het deeg voorzichtig op en vouw je het deeg links over rechts, rechts over links, onder over boven en boven over onder. Doe het deeg weer in de kom met de naad naar beneden, dek af en laat 30 minuten rusten. Herhaal de volledige stretch & fold, het rekken en omslaan van je deeg iedere 30 minuten (dus 3 keer in totaal) en laat het deeg nogmaals 30 minuten rusten. Je deeg heeft nu in totaal 2 en een half uur gerezen na het kneden.
Vormen en 2e rijs
Nu is het tijd om het brood te vormen. Dit opmaken van het brood is iets waarvoor iedereen zijn of haar eigen techniek ontwikkelt en het is een heel leuk onderdeel van het broodbakken maar vergt wel wat oefening. Je kunt een batard (ovaal) of een boule (bal) vormen, al naar gelang je voorkeur of vorm van je rijsmandje. Je hebt per boule een rijsmandje nodig van met een binnenmaat van Ø 19,5 x 7 cm.
Stort het deeg op een licht met bloem bestrooide werkplek. Weeg vervolgens twee gelijke stukken af en druk voorzichtig iets plat. Bol vervolgens de stukjes deeg losjes op in een bol en eindig met de naad naar beneden. Laat op een bebloemd aanrechtblad of op een rijsdoek afgedekt 30 minuten rusten. Bol nu definitief op tot een boule of batard. Bestrooi je deeg met bloem en voorzichtig in een royaal bebloemd rijsmandje met de naad omhoog. Dek daarna het mandje af met licht ingeoliede huishoudfolie en laat rijzen tot dat het deeg verdubbeld is.
Je kunt controleren of je deeg goed is gerezen door er met je vinger in te drukken. Het deeg is goed als de afdruk langzaam weer omhoog komt. Als het nog niet uitgerezen is, komt het onmiddellijk omhoog en als het niet meer omhoog komt, dan is het deeg te ver gerezen.
meergranen desembrood vers gebakken
Oven voorverwarmen
Voor dit recept wordt de oven (onder- en bovenwarmte) voorverwarmd tot een temperatuur van 240ºC. In welk stadium je je oven aanzet is afhankelijk van hoe lang het duurt om de oven goed warm te krijgen, dat kan 30 minuten zijn, maar sommige ovens tot wel twee uur. Mijn oven met boven en onderwarmte heeft een snel warm stand en is binnen 15 minuten op 240ºC. Als je wilt gaan afbakken op een pizzasteen dan warm je die ook gelijktijdig met de oven op, om ‘m goed heet te laten worden en barsten te voorkomen. Verwarm ovenvaste schaal mee waar je voor extra stoom tijdens het bakken (vlak voor het inschieten) warm water in giet.
Bakken
Nu zijn is je desemdeeg klaar voor de oven. Keer je rijsmandje om vlak boven een bakplaat met bakpapier of plankje waarmee je het deeg de oven in wilt schuiven en laat het deeg voorzichtig ‘landen’. Kerf de bovenkant van je deeg in met een nat broodmesje / lame. Je kunt je eigen patroon verzinnen. Een handige snij instructie van The Weekend Bakery lees je hier.
Om een mooie korst te krijgen, moet je stoom in je oven creëren en de broden met water besprayen voordat ze de oven in gaan. Giet vervolgens een half kopje heet water in het bakblik onmiddellijk na het plaatsen van het brood in de oven. Na 15 minuten doe je de ovendeur snel ven open en gelijk weer dicht. Je laat zo de overgebleven stoom ontsnappen. Na nog 10-15 bakken zijn je desembroden klaar. Maak je grotere broden dan moeten ze langer in de oven. Bij een kerntemperatuur van 96 graden zijn je desembroden gaar en hebben een mooie bruine korst.
Bewaren
Dit brood kan je erg goed invriezen. Ontdooi het in een plastic zak in de koelkast, dan behoud je het vele vocht dat in het brood zit. In de oven “oppiepen” kan ook. Dan ontdooi ze voor gebruik in de plastic zak en “piep” ze ± 5 minuten op in een op 200 °C voorverwarmde oven zodat ze weer knapperig worden. Ze zijn dan net zo lekker en vers als de dag dat je ze bakte.
Tijdschema meergranen desembrood
dag 1
15.00 of eerder; activeer je desem op kamertemperatuur
21.00 Maak voordeeg en laat 12 uur ontwikkelen bij kamertemperatuur
dag 2
9.00 Maak je einddeeg (zonder zout) en kneed 2 minuten, voeg zout toe en kneed 8-10 minuten
9.10 laat 30 minuten rusten
9.40 Eerste keer rekken en vouwen en laat 30 minuten rusten
10.10 Tweede rekken en vouwen en laat 30 minuten rusten
10.40 Derde rekken en vouwen en laat 30 minuten rusten
11.10 Vorm de broden losjes en laat 30 minuten rusten
11.40 Vorm de broden definitief en laat 30-60 minuten rijzen in het rijsmandje
12.40 Bak gedurende 15 minuten op 235ºC, laat stoom ontsnappen en nog 10-15 minuten bakken
13.15 Het brood is klaar en even een uurtje laten afkoelen voordat je ‘m aansnijdt.
meergranen desembrood kruim
Dit blog bevat een aantal affiliate links, wat betekent dat ik een kleine commissie ontvang wanneer jij iets koopt via die desbetreffende link. Kost jou niets extra's en mij help je ermee nog meer mooie recepten met je te delen.
Recept bijgewerkt 27-04-22
